 |
Баёни ин хабар, ки «ал-кизбу райбатун ва-с-сидқу тумаънинат» Қиссаи он хобу ганҷи зар бигуфт,
Пас зи сидқи ӯ дили он кас шукуфт.
Бӯйи сидқаш омад аз савганди ӯ,
Сӯзи ӯ пайдо шуду испанди ӯ.
Дил биёромад ба гуфтори савоб,
Ончунон ки ташна оромад ба об.
Ҷуз дили маҳҷуб, к-ӯро иллатест,
Аз набияш то ғабӣ тамйиз нест.
В-арна он пайғом, к-аз мавзеъ бувад,
Барзанад бар маҳ, шикофида шавад.
Маҳ шикофад в-он дили маҳҷуб не,
З-он ки мардуд аст ӯ, маҳбуб не.
Чашма шуд чашми асас з-ашки мубил,
Не зи гуфти хушк, бал аз бӯйи дил.
Як сухан аз дӯзах ояд сӯйи лаб,
Як сухан аз шаҳри ҷон дар кӯйи лаб.
Баҳри ҷонафзову баҳри пурҳараҷ,
Дар миёни ҳар ду баҳр ин лаб мараҷ.
Чун япунлу дар миёни шаҳрҳо,
Аз навоҳӣ ояд он ҷо баҳрҳо.
Колаи маъюби қалби кисабур,
Колаи пурсуди мусташриф чу дур.
З-ин япунлу ҳар кӣ бозаргонтар аст,
Бар сара-в бар қалбҳо дидавар аст.
Шуд япунлу мар варо дору-р-рабоҳ
В-он дигарро аз амо дору-л-ҷуноҳ.
Ҳар яке з-азҷои олам як ба як,
Бар ғабӣ банд асту бар устод фак.
Бар яке қанд асту бар дигар чу заҳр,
Бар яке лутф асту бар дигар чу қаҳр.
Ҳар ҷамодӣ бо набӣ афсонагӯ,
Каъба бо ҳоҷӣ гувоҳу нутқхӯ.
Бар мусаллӣ, масҷид омад ҳам гувоҳ,
К-ӯ ҳамеомад ба ман аз дур роҳ.
Бо Халил оташ гулу райҳону вард,
Боз бар намрудиён марг асту дард.
Борҳо гуфтем инро, эй ҳасан!
Менагардам аз баёнаш сер ман.
Борҳо хӯрдӣ ту нон, дафъи зубул,
Ин ҳамон нон аст, чун набвӣ малул!
Дар ту ҷӯъе мерасад нав з-эътилол,
Ки ҳамесӯзад аз ӯ тухма-в малол.
Ҳар киро дарди муҷоъат нақд шуд,
Нав шудан бо ҷузв-ҷузваш ақд шуд.
Лаззат аз ҷӯъ аст, на аз нуқли нав,
Бо маҷоъат аз шакар беҳ нони ҷав.
Пас, зи беҷӯъист в-аз тухмай тамом,
Он малолат на зи такрори калом.
Чун зи дуккону микосу қилу қол,
Дар фиреби мардумат н-ояд малол?
Чун зи ғайбат в-акли лаҳми мардумон,
Шаст солат серие н-омад аз он?
Ишваҳо дар сайди шуллай кафта ту,
Бе малуле борҳо хуш гуфта ту.
Бори охир гӯйияш сӯзону чуст,
Гармтар сад бор аз бори нахуст.
Дард доруи куҳанро нав кунад,
Дард ҳар шохи малуле хав кунад.
Кимиёи навкунанда дардҳост,
Ку малулӣ он тараф, ки дард хост?
Ҳин, мазан ту аз малулӣ оҳи сард,
Дард ҷӯву дард ҷӯву дард, дард!
Ходиъи дарданд дармонҳои жож,
Раҳзананду зарситонон расми бож.
Оби шӯре нест дармони аташ,
Вақти хӯрдан гар намояд сарду х(в)аш.
Лек ходиъ гашту мониъ шуд зи ҷуст,
З-оби ширине, к-аз ӯ сад сабза руст.
Ҳамчунин ҳар зарри қалбе мониъ аст,
Аз шиноси зарри хуш ҳар ҷо, ки ҳаст.
Пову парратро ба тазвире бурид,
Ки муроди ту манам, гир, эй мурид!
Гуфт: «Дардат чинам» ӯ худ дард буд,
Мот буд, арчи ба зоҳир бурд бурд.
Рав, зи дармони дурӯғин мегурез,
То шавад дардат мусибу мушкбез.
Гуфт: «На дуздӣ туву на фосиқӣ,
Марди некӣ, лек гӯлу аҳмақӣ.
Бар хаёлу хоб чандин раҳ кунӣ?
Нест ақлатро тасуе равшанӣ.
Борҳо ман хоб дидам мустамир,
Ки ба Бағдод аст ганҷе мустатир.
Дар фалон сӯю фалон кӯйе дафин»,
Буд он худ номи кӯйи ин ҳазин.
«Ҳаст дар хонай фалонӣ, рав биҷӯ»,
Номи хона-в номи ӯ гуфт он адӯ.
«Дидаам худ борҳо ин хоб ман,
Ки ба Бағдод аст ганҷе дар ватан.
Ҳеч ман аз ҷо нарафтам з-ин хаёл,
Ту ба як хобе биёбӣ бемалол?»
Хоби аҳмақ лоиқи ақли вай аст,
Ҳамчу ӯ беқимат асту лошай аст.
Хоби зан камтар зи хоби мард дон,
Аз пайи нуқсони ақлу заъфи ҷон.
Хоби ноқис ақлу гӯл ояд касод,
Пас зи беақлӣ чӣ бошад хоб? Бод.
Гуфт бо худ: «Ганҷ дар хонай ман аст,
Пас маро он ҷо чӣ фақру шеван аст?
Бар сари ганҷ аз гадоӣ мурдаам,
З-он ки андар ғафлату дар пардаам».
З-ин башорат маст шуд, дардаш намонд,
Сад ҳазор «ал-ҳамд», бе лаб ӯ бихонд.
Гуфт: «Буд мавқуфи ин лат лути ман,
Оби ҳайвон буд дар ҳонути ман.
Рав, ки бар лути шигарфе барзанам,
Кӯрии он ваҳм, ки муфлис будам.
Хоҳ аҳмақ дон маро, хоҳӣ фурӯ,
Они ман шуд, ҳарчи мехоҳӣ бигӯ.
Ман муроди хеш дидам бегумон,
Ҳар чӣ хоҳӣ гӯ маро, эй баддаҳон!
Ту маро пурдард гӯ, эй мӯҳташам!
Пеши ту пурдарду пеши худ х(в)ашам.
Вой агар баракс будӣ ин матор,
Пеши ту гулзору пеши хеш зор».
Саҳифаи 122/140
|
Дафтари якум
