|
Ҳикоят ҳам дар ҷавоби ҷабрӣ ва исботи ихтиёр ва сиҳҳати амру наҳй ва баёни он ки узри ҷабрӣ дар ҳеч миллате ва дар ҳеч дине мақбул нест ва мӯҷиби халос нест аз сазои он кор, ки кардааст, чунонки халос наёфт Иблиси ҷабрӣ бад-он ки гуфт: «Бимо ағвайтанӣ ва-л-қалилу ядуллу ала-л-касир».Он яке мерафт болои дарахт, Мефишонд он меваро дуздона сахт. Соҳиби боғ омаду гуфт: «Эй данӣ, Аз Худо шармет ку? Чӣ мекунӣ?» Гуфт: «Аз боғи Худо бандай Худо, Гар хурад хурмо, ки Ҳақ кардаш ато. Омиёна чӣ маломат мекунӣ? Бухл бар хони Худованди ғанӣ?» Гуфт: «Эй айбак, биёвар он расан, То нагӯям ман ҷавоби булҳасан». Пас бибасташ сахт он дам бар дарахт, Мезад ӯ бар пушту соқаш чӯб сахт. Гуфт: «Охир аз Худо шарме бидор, Мекушӣ ин бегунаҳро зор-зор». Гуфт: «Аз чӯби Худо ин бандааш Мезанад бар пушти дигар банда хваш. Чӯби Ҳаққу пушту паҳлӯ они ӯ, Ман ғулому олати фармони ӯ». Гуфт: «Тавба кардам аз ҷабр, эй аёр, Ихтиёр аст, ихтиёр аст, ихтиёр». Ихтиёрот ихтиёраш ҳаст кард, Ихтиёраш чун саворе зери гард. Ихтиёраш ихтиёри мо кунад, Амр шуд бар ихтиёрӣ мустанад. Ҳокимӣ бар сурати беихтиёр Ҳаст ҳар махлуқро дар иқтидор. То кашад беихтиёре сайдро, То барад бигрифта гӯш ӯ Зайдро. Лек бе ҳеч олате сунъи самад Ихтиёрашро каманди ӯ кунад. Ихтиёраш Зайдро қайдаш кунад, Бе сагу бе дом Ҳақ сайдаш кунад. Он даравгар ҳокими чӯбӣ бувад В-он мусаввир ҳокими хубӣ бувад. Ҳаст оҳангар бар оҳан қаййиме, Ҳаст банно ҳам бар олат ҳокиме. Нодир ин бошад, ки чандин ихтиёр Соҷид андар ихтиёраш бандавор. Қудрати ту бар ҷамодот аз набард Кай ҷамодеро аз онҳо нафй кард? Қудраташ бар ихтиёрот ончунон, Нафй накнад ихтиёреро аз он. Хосташ мегӯйӣ бар ваҷҳи камол, Ки набошад нисбати ҷабру залол. Чунки гуфтӣ куфри ман хости вай аст, Хости худро низ ҳам медон, ки ҳаст. З-он ки бе хоҳи ту худ куфри ту нест, Куфри бехоҳиш таноқуз гуфтанест. Амр оҷизро қабеҳ асту замим, Хашм баттар, хоса аз рабби раҳим. Гов гар юғе нагирад, мезананд, Ҳеч гове, ки напаррад, мезананд? Гов чун маъзур набвад дар фузул, Соҳиби гов аз чӣ маъзур асту дул? Чун найӣ ранҷур, сарро бармабанд, Ихтиёрат ҳаст, бар сиблат маханд. Ҷаҳд кун, к-аз ҷоми Ҳақ ёбӣ навӣ, Бехуду беихтиёр он гаҳ шавӣ. Он гаҳ он майро бувад кулл ихтиёр, Ту шавӣ маъзури мутлақ маствор. Ҳар чӣ кӯбӣ, кӯфта мебошад он, Ҳар чӣ рӯбӣ, рӯфта мебошад он. Кай кунад он маст ҷуз адлу савоб, Ки зи ҷоми Ҳақ кашидаст ӯ шароб. Ҷодувон Фиръавнро гуфтанд: «Бист, Мастро парвои дасту пой нест». Дасту пойи ман майи он воҳид аст, Дасти зоҳир соя асту косид аст.
Саҳифаи 132/177 |