 |
Мукаррар кардани бародарон панд додани бузургинро ва тоб наовардани ӯ он пандро ва даррамидани ӯ аз эшон, шайдову бехуд рафтан ва худро дар боргоҳи подшоҳ андохтан бедастурӣ хостан, лекин аз фарти ишқ на аз густохиву лоуболӣ, ило охириҳ Он ду гуфтандаш, ки андар ҷони мо
Ҳаст посухҳо, чу наҷм андар само.
Гар нагӯем он, наёяд рост нард,
В-ар бигӯем он, дилат ояд ба дард.
Ҳамчу чағзем андар он аз гуфт алам,
В-аз хамушӣ ихтиноқ асту сақам.
Гар нагӯем, оташеро нур нест,
В-ар бигӯем он сухан, дастур нест.
Дарзамон барҷаст, к-эй хешон, видоъ,
«Иннама-д-дунё ва мо фиҳо матоъ».
Пас бурун ҷаст ӯ чу тире аз камон,
Ки маҷоли гуфт кам буд он замон.
Андаромад маст пеши шоҳи Чин,
Зуд мастона бибӯсид ӯ замин.
Шоҳро макшуф як-як ҳолашон,
Аввалу охир, ғаму залзолашон.
Меш машғул аст дар маръои хеш,
Лек чӯпон воқиф аст аз ҳоли меш.
«Куллукум роъин» бидонад аз рама,
Кай алафхор асту кай дар малҳама?
Гарчи дар сурат аз он саф дур буд,
Лек чун даф дар миёни сур буд.
Воқиф аз сӯзу лаҳиби он вуфуд,
Маслиҳат он буд, ки хушк оварда буд.
Дар миёни ҷонашон буд он самӣ,
Лек қосид карда худро аъҷамӣ.
Сурати оташ бувад поёни дег,
Маънии оташ бувад дар ҷони дег.
Сураташ беруну маъниш андарун,
Маънии маъшуқ ҷон дар раг чу хун.
Шоҳзода пеши шаҳ зону зада,
Даҳ муарриф шореҳи ҳолаш шуда.
Гарчи шаҳ ориф буд аз кул пеш-пеш,
Лек мекардӣ муарриф кори хеш.
Дар дарун як зарра нури орифӣ
Беҳ бувад аз сад муарриф, эй сафӣ!
Гӯшро раҳни муарриф доштан
Ояти маҳҷубӣ асту ҳирзу зан.
Он ки ӯро чашми дил шуд дидбон,
Дид хоҳад чашми ӯ айнулъаён.
Бо тавотур нест қонеъ ҷони ӯ,
Бал зи чашми дил расад иқони ӯ.
Пас муарриф пеши шоҳи мунтаҷаб
Дар баёни ҳоли ӯ бигшуд лаб.
Гуфт: «Шоҳо, сайди эҳсони ту аст,
Подшоҳӣ кун, ки бе беруншав аст.
Даст дар фитроки ин давлат задаст,
Бар сари сармасти ӯ бармол даст».
Гуфт шаҳ: «Ҳар мансибеву мулкате,
К-илтимосаш ҳаст, ёбад ин фатӣ.
Бистчандон мулк, к-ӯ шуд з-он барӣ,
Бахшамаш ин ҷову мо худ бар сарӣ».
Гуфт: «То шоҳит дар вай ишқ кошт,
Ҷуз ҳавои ту ҳавое кай гузошт?
Бандагии ту-ш чунон дарх(в)ард шуд,
Ки шаҳӣ андар дили ӯ сард шуд.
Шоҳиву шаҳзодагӣ дарбохтаст,
Аз пайи ту дар ғарибӣ сохтаст.
Сӯфӣ аст, андохт хирқа ваҷд - дар,
Кай равад ӯ бар сари хирқа дигар?
Майл сӯйи хирқаи дода-в надам
Ончунон бошад, ки ман мағбун шудам.
Боздеҳ он хирқа ин сӯ, эй қарин!
Ки намеарзид он, яъне, бад-ин».
Дур аз ошиқ, ки ин фикр оядаш,
В-ар биёяд, хок бар сар боядаш.
Ишқ арзад сад чу хирқай колбад,
Ки ҳаёте дораду ҳиссу хирад.
Хоса хирқай мулки дунё, к-абтар аст,
Панҷ донги мастияш дарди сар аст.
Мулки дунё танпарастонро ҳалол,
Мо ғуломи мулки ишқи безавол.
Омили ишқ аст, маъзулаш макун,
Ҷуз ба ишқи хеш машғулаш макун.
Мансибе, к-онам зи рӯят ҳоҷиб аст,
Айни маъзулисту номаш мансиб аст.
Мӯҷиби таъхир ин ҷо омадан
Фақди истеъдод буду заъфи фан.
Бе зи истеъдод дар коне равӣ,
Бар яке ҳабба нагардӣ мӯҳтавӣ.
Ҳамчу иннине, ки бикреро харад,
Гарчи симинбар бувад, кай бар х(в)арад.
Чун чароғе бе зи зайту бе фатил,
На касир асташ зи шамъу на қалил.
Дар гулистон андар ояд ахшаме,
Кай шавад мағзаш зи райҳон хурраме?
Ҳамчу хубе, дилбаре, меҳмони ғар,
Бонги чангу мутрибе дар пеши кар.
Ҳамчу мурғи хок, к-ояд дар биҳор,
З-он чӣ ёбад? Ҷуз ҳалоку ҷуз хасор.
Ҳамчу бе гандум шуда дар осиё,
Ҷуз сапедӣй ришу мӯ набвад ато.
Осиёи чарх бар бегандумон
Мӯсапедӣ бахшаду заъфи миён.
Лек бо богандумон ин осиё
Мулкбахш омад, диҳад кору киё.
Аввал истеъдоди ҷаннат боядат,
То зи ҷаннат зиндагонӣ зоядат.
Тифли навро аз шаробу аз кабоб
Чӣ ҳаловат, в-аз қусуру аз қибоб?
Ҳад надорад ин масал, кам ҷӯ сухун,
Ту бирав, таҳсили истеъдод кун.
Баҳри истеъдод то акнун нишаст,
Шавқ аз ҳад рафту он н-омад ба даст.
Гуфт: «Истеъдод ҳам аз шаҳ расад,
Бе зи ҷон кай мустаъид гардад ҷасад?»
Лутфҳои шаҳ ғамашро дарнавашт,
Шуд, ки сайди шаҳ кунад, ӯ сайд гашт.
Ҳар кӣ дар ишкори чун ту сайд шуд,
Сайдро нокарда қайд, ӯ қайд шуд.
Ҳар кӣ ҷӯёи амирӣ шуд, яқин
Пеш аз он ӯ дар асирӣ шуд раҳин.
Акс медон нақши дебочай ҷаҳон,
Номи ҳар бандай ҷаҳон хоҷай ҷаҳон,
Эй тани кажфикрати маъкусрав,
Сад ҳазор озодро карда гарав.
Муддате бигзор ин ҳилатпазӣ,
Чанд дам пеш аз аҷал озод зӣ.
В-ар дар озодит чун хар роҳ нест,
Ҳамчу далват сайр ҷуз дар чоҳ нест.
Муддате рав, тарки ҷони ман бигӯ,
Рав, ҳарифи дигаре ҷуз ман биҷӯ.
Навбати ман шуд, маро озод кун,
Дигареро ғайри ман домод кун.
Эй тани садкора, тарки ман бигӯ,
Умри ман бурдӣ, касе дигар биҷӯ.
Страница 125/140
|
Первая тетрадь
