 |
Мӯҳлат додани Мӯсо алайҳиссалом Фиръавнро, то соҳиронро ҷамъ кунад аз Мадоин Гуфт: «Амр омад. Бирав. Мӯҳлат туро,
Ман ба ҷойи худ шудам, растӣ зи мо».
ӯ ҳамешуд в-аждаҳо андар ақиб
Чун саги сайёд донову муҳиб.
Чун саги сайёд ҷунбон карда дум,
Сангро мекард рег ӯ зери сум.
Сангу оҳанро ба дам дармекашид,
Хурд мехойид оҳанро падид.
Дар ҳаво мекард худ болои бурҷ,
Ки ҳазимат мешуд аз вай Руму Гурҷ.
Кафк меандохт чун уштур зи ком,
Қатрае бар ҳар кӣ зад, мешуд ҷузом.
Жағ-жағи дандони ӯ дил мешикаст,
Ҷони шерони сияҳ мешуд зи даст.
Чун ба қавми худ расид, он муҷтабо
Шидқи ӯ бигрифт, боз ӯ шуд асо.
Такя бар вай карду мегуфт: «Эй аҷаб!
Пеши мо хуршеду пеши хасм шаб.
Эй аҷаб! Чун менабинанд ин сипоҳ,
Оламе пур офтоби чоштгоҳ?
Чашм бозу гӯш бозу ин зуко,
Хираам дар чашмбандии Худо.
Ман аз эшон хира, эшон ҳам зи ман,
Аз баҳоре хор эшон, ман саман.
Пешашон бурдам басе ҷоми раҳиқ,
Санг шуд обаш ба пеши ин фариқ.
Дастаи гул бастаму бурдам ба пеш,
Ҳар гуле чун хор гашту нӯш неш».
Он насиби ҷони бехешон бувад,
Чунки бо хешанд, пайдо кай шавад?
Хуфтаи бедор бояд пеши мо,
То ба бедорӣ бибинад хобҳо.
Душмани ин хоб хуш шуд, фикри халқ,
То нахусбад фикраташ бастаст ҳалқ.
Ҳайрате бояд, ки рӯбад фикрро,
Хӯрда ҳайрат фикррову зикрро.
Ҳар кӣ комилтар бувад ӯ дар ҳунар,
ӯ ба маънӣ пас, ба сурат пештар.
«Роҷеъун» гуфту руҷӯъ инсон бувад,
Ки гала вогардаду хона равад.
Чунки вогардид галла аз вуруд,
Пас фитад он буз, ки пешоҳанг буд.
Пеш афтад он бузи ланги пасин,
«Азҳака-р-руҷъо вуҷуҳа-л-ъобисин».
Аз газофа кай шуданд ин қавм ланг?
Фахрро доданду бихриданд нанг.
Пошикаста мераванд ин қавм ҳаҷ,
Аз ҳараҷ роҳест пинҳон то фараҷ.
Дил зи донишҳо бишустанд ин фариқ,
З-он ки ин дониш надонад он тариқ.
Донише бояд, ки аслаш з-он сар аст,
З-он ки ҳар фаръе ба аслаш раҳбар аст.
Ҳар парӣ бар арзи дарё кай парад?
То «ладун» илми ладуннӣ мебарад.
Пас, чаро илме биёмӯзӣ ба мард,
К-аш бибояд синаро з-он пок кард?
Пас, маҷӯ пешӣ, аз ин сар ланг бош,
Вақти вогаштан ту пешоҳанг бош.
«Охируна-с-собиқун» бош, эй зариф!
Бар шаҷар собиқ бувад мевай тариф.
Гарчи мева охир ояд дар вуҷуд,
Аввал аст ӯ, з-он ки ӯ мақсуд буд.
Чун малоик гӯй: «Ло илма лано»,
То бигирад дасти ту «алламтано».
Гар дар ин мактаб надонӣ ту ҳиҷо,
Ҳамчу Аҳмад пуррӣ аз нури ҳиҷо.
Гар набошӣ номдор андар билод,
Кам найӣ, «Аллоҳу аълам бил-ъибод».
Андар он вайрон, ки он маъруф нест,
Аз барои ҳифзи ганҷинай зарест.
Мавзеъи маъруф кай бинҳанд ганҷ?
З-ин қибал омад фараҷ дар зери ранҷ.
Хотир орад бас шикол ин ҷо, валек
Бискулад ишколро устури нек.
Ҳаст ишқаш оташе ишколсӯз,
Ҳар хаёлеро бирӯбад нури рӯз.
Ҳам аз он сӯ ҷӯ ҷавоб, эй муртазо,
К-ин суол, омад аз он сӯ мар туро.
Гӯшаи бегӯшаи дил шаҳраҳест,
Тоби «Ло шарқию ло ғарб» аз маҳест.
Ту аз ин сӯву аз он сӯ чун гадо,
Эй кӯҳи маънӣ! Чӣ меҷӯйӣ садо?
Ҳам аз он сӯ ҷӯ, ки вақти дард ту
Мешавӣ дар зикри «ё раббӣ» дутӯ.
Вақти дарду марг он сӯ менамӣ,
Чунки дардат рафт, чунӣ аъҷамӣ?
Вақти меҳнат гаштаӣ аллоҳгӯ,
Чунки меҳнат рафт, гӯйӣ роҳ ку?
Ин аз он омад, ки Ҳақро бегумон
Ҳар кӣ бишносад, бувад доим бар он.
В-он ки дар ақлу гумон ҳасташ ҳиҷеб,
Гоҳ пӯшидасту гаҳ бидрида ҷеб.
Ақли ҷузвӣ гоҳ чира, гаҳ нигун,
Ақли куллӣ омин аз «райбу-л-манун».
Ақл бифрӯшу ҳунар, ҳайрат бихар,
Рав ба хорӣ, на Бухоро, эй писар.
Мо чӣ худро дар сухан оғуштаем,
К-аз ҳикоят мо ҳикоят гаштаем.
Ман адам в-афсона гардам дар ҳанин,
То тақаллуб ёбам андар соҷидин.
Ин ҳикоят нест пеши марди кор,
Васфи ҳол асту ҳузури ёри ғор.
Он «асотир аввалин», ки гуфт оқ,
Ҳарфи Қуръонро буд осори нифоқ.
Ломаконе, ки дар ӯ нури Худост,
Мозиву мустақбалу ҳол аз куҷост.
Мозиву мустақбалаш нисбат ба туст,
Ҳар ду як чизанд, пиндорӣ, ки дуст.
Як тане, ӯро падар, моро писар,
Бом зери Зайду бар Амр он забар.
Нисбати зеру забар шуд з-он ду кас,
Сақф сӯйи хеш як чиз аст бас.
Нест мисли он, мисол аст ин сухан,
Қосир аз маънии нав ҳарфи куҳан.
Чун лаби ҷӯ нест, макшо, лаб бибанд,
Белабу соҳил будаст ин баҳри қанд.
Саҳифаи 44/229
|
دفتریکوم
